Ҫӑмӑллӑхпа паракан ял хуҫалӑх ипотекипе усӑ куракансен пирвайхи взноса унчченхи пек 30 процент тӳлемелле мар, 20 процент ҫеҫ кирлӗ.
Ҫӑмӑллӑхлӑ программа ҫӗршывӗпех пурнӑҫланать. Пирӗн тӑрӑхра пурӑнакансем те ун пек майпа 2020 ҫултанпа усӑ курма пултараҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтра 1500 ҫемье хӑйӗн ҫурт-йӗр условине лайӑхлатма пултарнӑ. Ҫемьсем вӑтамран 3,5 миллион тенкӗ кредит илнӗ. Чи пысӑк кредит виҫи — 12 миллион тенкӗ.
Ҫӑмӑллӑхлӑ ипотека ставки ҫӗршывра 3 процентпа танлашать пулсан, Чӑваш Енре пурӑнакансенчен хӑшӗсен унран та сахалрах тӳлемелле. Сӑмахран, ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансен ҫемйисен, нумай ачаллисен, ялти ҫамрӑк специалистсен — 0,1 процент; агропромышленность комплексӗнче тӑрӑшакансен — 0,5 пооцент.
Патӑрьелти шыв ыйтӑвӗ ҫивӗччине РФ Следстви комитечӗн председателӗ Александр Бастрыкин та пӗлет. Ку ыйтӑва татса парассине вӑл хӑй тӗрӗслесе тӑма шантарнӑ.
Патӑрьелти шыв ыйтӑвӗпе ҫыхӑннӑ видеона раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче вырӑнти хастарсем вырнаҫтарнӑ. Вӗсем ӗнентернӗ тӑрӑх, вырӑнти тӳре-шара ҫивӗч ыйтӑва татса пама васкамасть. Нумай хваттерлӗ икӗ ҫуртра тӑлӑхсем те пурӑнаҫҫӗ, ачаллӑ ҫемьесем те.
Ыйту епле тытӑлса пӗтнине асӑннӑ органӑн республикӑри управленийӗн ертӳҫин Александр Полтининӑн Александр Бастрыкина пӗлтермелле.
Чӑваш Енри ял хуҫалӑх предприятийӗсенче кондициллӗ вӑрлӑх нумайланнӑ. Пӗлтӗрхи раштавӑн 1-мӗшӗ тӗлне илсен ун пек паха вӑрлӑх мӗнпур вӑрлӑхран 68 проценчӗ чухлӗ пулнӑ, халӗ вара — 76 процент.
Ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе фермер хуҫалӑхӗсенче пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсен вӑрлӑхӗ 50,9 пин тонна пур, е ҫураки валли кирлинчен — 106 процент.
«Россельхозцентр» предприяти ӗҫченӗсем 34,3 пин тонна вӑрлӑха тӗрӗсленӗ.
«Ҫураки валли кондициллӗ вӑрлӑх шучӗ ӳссе пырать. Паха вӑрлӑх акса хӑварсан тухӑҫ та пысӑк пулӗ», – тенӗ республикӑн ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов.
Вӑрлӑха хатӗрлессипе лайӑххисен шутӗнче — Ҫӗмӗрле муниципаллӑ округӗнчи (100%) тата Ҫӗрпӳ округӗнчи (99%) хуҫалӑхсем.
Пушкӑртстанри Чанлӑ районӗнчи Норовка ялӗнче «Хунав» театр Зинаида Сурпанӑн «КГБ-Крахьяни» камитне лартнӑ.
Зинаида Сурпан (Семенова) Пушкӑртстанри Федоровка районне кӗрекен Ашкатар ялӗнче ҫуралнӑ. Ҫтерлӗри культурӑпа ҫут ӗҫ техникумӗнчен вӗренсе тухнӑ. Халӗ вӑл Ашкатарти Культура ҫуртӗнче илемлӗх ертӳҫинче вӑй хурать, юрӑпа ташӑ ушкӑнне ертсе пырать. Пушӑ вӑхӑтра сӑвӑсем, пьесӑсем, интермедисем ҫырать. Унӑн сӑввисем «Ялав», «Тӑван Атӑл» журналсенче пичетленнӗ. Вӑл — «Ан васка, шурӑмпуҫ» кӗнеке (2004) авторӗ.
Шупашкарта республикӑн сывлӑх схылав отралсьне кадрсемпе тивӗҫтерес ыйтӑва сӳтсе явма тӗрлӗ шайри тӳре-шара, пульницӑсен тӗп тухтӑрӗсем тата ыттисем пухӑннӑ.
«Медицинские кадры – стратегический ресурс республики» (чӑв. Медицина кадрӗсем — республикӑн стратегилле хӑвачӗ) стратеги сессийӗнче тухтӑрсемпе тивӗҫтерес ыйтӑва сӳтсе явнӑ.
Ҫӗнӗрен ҫӗнӗ фельшерпа акушер пункчӗсем тӑваҫҫӗ, амбулаторисемпе клиникӑсене юсаса ҫӗнетеҫҫӗ. Анчах тухтӑр ҫук ҫуртӑн усси ҫук.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев пухӑннисем умӗнче ҫапларах тӗллев лартнӑ: ялта ФАП туса пӗтрнӗ ҫӗре унта квалификациллӗ пулӑшу пама пултаракан ухтӑрсем пулмалла.
Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх, Вӗренӳ тата Культура министерствисем, Аграри университечӗ, Хӗрарӑмсен канашӗ пӗр шухӑшлӑ пулса «Лучшие на селе» (чӑв. Ялта чи лайӑххисем) пултарулӑх конкурсене ирттереҫҫӗ. Унта хутшӑнас кӑмӑллисен ӗҫӗсене юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗччен йышӑнӗҫ.
«Конкурса кӑҫалхипе иккӗмӗш хутчен ирттеретпӗр. Ӑна ялти пурнӑҫа ӳсекен ӑру хушшинче сарас, ялта та пурӑнма тата ӗҫлеме лайӑххине кӑтартса парас тӗллевпе ирттеретпӗр», – тенӗ ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов.
Конкурс ача пахчине ҫӳрекенсем тата шкул ачисем хушшинче икӗ тапхӑрпа иртет. Малтан — муниципалитет шайӗнче, унтан – республика.
Ачасем роликсем ӳкерсе халӑх тетелне вырнаҫтараҫҫӗ. Ӗҫсемпе #ЛучшиеНаСеле хештегпа шыраса тупмалла.
Красноармейски районӗнчи Янмурҫин ялӗнче вырӑнти хастарсем Этнографи музейӗ уҫнӑ. Вӑл унччен фельдшерпа акушер пункчӗ пулнӑ ҫуртра вырнаҫнӑ.
Этнографи музейне 2020 ҫулта ялти икӗ хӗрарӑм уҫнӑ. Юлия Леонидова тата Апполинария Иванова тӑван ялта авалхи документсене, сӑнӳкерчӗксене, ял историйӗпе ҫыхӑннӑ экспонатсене тирпейлӗн пухса пӗр вырӑнта вырнаҫтарнӑ.
Янмурҫин ялӗнче ФАП-ӑн ҫӗнӗ ҫуртне 2014 ҫулӑн вӗҫӗнче уҫнӑ. Кунти фельдшерпа акушер пункчӗ ҫавӑн пекех Кӗрекаҫ тата Пайсупин халӑхне йышӑнать.
Патӑрьел тӑрӑхӗнчи Аслӑ Арапуҫӗнче «Ял хапхи» стела уҫнӑ.
Ӑна вырӑнтисем нимелле туса лартнӑ тесен те йӑнӑш мар.
Стелӑна уҫма Патӑрьел округӗн пуҫлӑхӗ Рудольф Селиванов тата муниципалитетӑн Первомайскинчи пайӗн ертӳҫи Анатолий Сорокин, Аслӑ Арапуҫ ялӗнчи чиркӳ настоятелӗ Сергий атте тата ытти хӑна пырса ҫитнӗ.
Телеграмри «Пуринчен малтан. Ҫывӑрса юлмасан» каналта хыпарланӑ тӑрӑх, Рудольф Селиванов стелӑна тӑвас ӗҫе никӗсӗнчен пуҫласа вӗҫне ҫитиччен йӗркелесе пынисене тата ҫав ӗҫе хастар хутшӑннӑ ял халӑхне тав тунӑ.
Пуш уйӑхӗн 31-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев ҫынсен ыйӑвӗсене тӳрӗ эфирта хуравланӑ чухне Элӗк районӗнчи пӗр хӗрарӑм Мӑн Этмен плотини ишӗлме пуҫлани, «Испухан — Мӑн Ямаш» ҫул япӑхни пирки пӗлтернӗ.
Олег Николаев ҫирӗплетсе панӑ тӑрӑх, сметӑпа проект докуменчӗсене хатӗрлесе ҫитернӗ. Республика ертӳҫи ӗнентернӗ тӑрӑх, плотинӑна кӑҫал, ҫула ҫитес ҫул юсама палӑртнӑ.
Плотинӑсене тӗрӗслес ӗҫе республикӑра 2020 ҫултах пуҫланӑ-мӗн. Нумайӑшӗн хуҫи ҫук. Халӗ ҫав кӑлтӑка пӗтерессипе ҫине тӑраҫҫӗ.
1755 ҫулта Кӑнтӑр Уралта чӑваш хресченӗсене персе вӗлернӗ. Ку пулӑм пирки эсир те, ман пекех пӗлмен пулӗ? Вӗсем пурте Максим, Иван тата Кӗҫӗн Иван Мосоловсен тимӗр шӑрантаракан савутра вӑй хунӑ пулнӑ.
Ку пулӑм пирки эп хам «Ленӑ шывӗ ҫинчи рабочисен пӑлхавӗнче пулнӑ пирӗн янташсем» статьяпа паллашнӑ чухне асӑрхарӑм. Лена юханшывӗ ҫинчи пӑлхав пирки чӑваш энциклопедийӗнче мӗн те пулин ҫук-ши тесе шыраса кӗтӗм те хайхи ҫак пулӑм пирки пӗлтӗм.
Ӗҫ-пуҫ 1752 ҫулта пуҫланнӑ. Мосоловсен савутӗнче тимӗр шӑрантарас ӗҫпе аппаланма Ҫӗрпӳпе Сӗве уесӗнчи 166 чӑваш тара кӗнӗ. Вӗсене тӳрех 7 тенкӗ аванс тыттарнӑ, ҫулталӑкра 18 тенкӗ тӳлеме пулнӑ (авансӗ те унта кӗнӗ). Ӗҫленӗ-ӗҫленӗ пирӗн асаттесем... Ҫулталӑк ҫапла иртнӗ. Хайхи киле таврӑнас тенӗ те — савут хуҫисем ямаҫҫӗ иккен. Укҫине те тӳлемеҫҫӗ. Тепӗр май каласан вӗсене чура шайӗнчех тытнӑ пулас. Ҫапла май 1755 ҫулталӑк пуҫламӑшӗ тӗлне савут хуҫисем чӑвашсене 1749 тенкӗ парӑма кӗнӗ.
+17.3 °C